vrijdag 29 februari 2008

Kersticoon


Geboorte van Christus.
(25 december)
In het midden zit Maria die Christus juist in de kribbe legt, naast Jozef. Achter haar is de grot te zien met de os en het paard - dat op veel Russische iconen de ezel vervangt omdat men geen ezels kende.
Rechtsboven bewijzen engelen vanuit de hemel eer aan het pasgeboren kind. Links komen de drie wijzen uit het oosten aanrijden op hun paarden.
Aan weerskanten van Maria en Jozef staat een herder, terwijl de schapen op de achtergrond toekijken.

Kersticoon



Geboorte van Christus.
(25 december)
In het midden zit Maria met iets rechts voor haar Jozef. Achter haar is in de grot de kribbe te zien met het Christuskind, de os en het paardje - dat op veel Russische iconen de ezel vervangt omdat men geen ezels kende.
Links en rechtsboven, aan weerszijden van de berg, bewijzen engelen eer aan het pasgeboren kind. Links bieden de drie wijzen uit het oosten hun geschenken aan. Rechts komt een herder met een lam op zijn schouder kijken. Links zit een herdersjongen op zijn fluit te spelen terwijl de kudde schapen alles op haar gemak bekijkt.

Kersticoon


Geboorte van Christus.
(25 december)
In het midden ligt Maria naast de kribbe met de gebakerde Christus, terwijl Jozef wat achter haar zit. Omdat het kind niet van menselijke zorg afhankelijk is, wendt Maria zich iets van hem af.
De os en het paard kijken toe - de ezel is een mediterraan dier en in Rusland toendertijd onbekend, daarom wordt vaak een paard geportretteerd.
Rechtsboven verkondigt een engel de geboorte van Christus aan twee herders. Aan weerszijden van de berg bewijzen engelen eer aan het pasgeboren kind. Een engel kijkt naar de ster van Bethlehem, waar de drie stralen de drieeenheid van God de Vader, de Zoon en de Heilige Geest symboliseren.
Op de voorgrond wordt het kind gewassen. Het Christuskind is op de icoon tweemaal afgebeeld. Liggend in de kribbe verpersoonlijkt het de goddelijke natuur van het kind. Het tafereel waarop het kind gewassen wordt, verwijst naar zijn menselijke natuur.
Schapen kijken op de voorgrond toe, net als Luna, onze Friese stabij.

De verheerlijking op de berg Tabor


Moeder Gods Umilenie


Moeder Gods Umilenie.
Iconen van het type Moeder en Kind waarbij het kind met zijn hand de kin van Maria aanraakt, kwamen veel voor in het Rusland van de 15e en 16e eeuw. Deze iconen werden gebruikt om te bidden, vooral door vrouwen, om genezing van zieken en bescherming van het gezin.

Christus Pantokrater


Christus Pantokrater - de Albeheerser.
Christus is hier frontaal voorgesteld met de rechterhand in het zegengebaar. Oorspronkelijk is de opgeheven rechterhand een spreekgebaar, waarmee de keizers en de Romeinse redenaars hun gehoor tot stilte maanden. In de christelijke betekenis wordt het spreekgebaar een zegengebaar. Christus als leraar en redenaar vestigt door zijn handhouding de aandacht op zichzelf en op het evangelieboek dat hij de beschouwer voorhoudt.

Mandylion


Mandylion.
("Niet door mensenhanden gemaakte Portret van Christus")
Het woord Mandylion is afgeleid van het Arabische woord mandil dat doek betekent. De afbeelding zou teruggaan op de doek van koning Abgar van Edessa. Volgens de legende zou deze, toen hij ernstig ziek was, een dienaar naar Christus hebben gezonden met het verzoek om naar Edessa te komen om hem te genezen. In plaats van zelf te komen nam Christus een doek en drukte die op zijn gelaat, waarna een afdruk van zijn gezicht op de doek achterbleef. De dienaar nam de doek mee naar Edessa. Daar werd de doek op het gezicht van de koning gelegd, waarop deze genas.

Christus Pantokrater



Christus Pantokrater - de Albeheerser.
Christus is hier frontaal voorgesteld met de rechterhand in het zegengebaar. Oorspronkelijk is de opgeheven rechterhand een spreekgebaar, waarmee de keizers en de Romeinse redenaars hun gehoor tot stilte maanden. In de christelijke betekenis wordt het spreekgebaar een zegengebaar. Christus als leraar en redenaar vestigt door zijn handhouding de aandacht op zichzelf en op het evangelieboek dat hij de beschouwer voorhoudt.
Dit icoon is verkocht.

De heilige Nicolaas


Moeder Gods Umilenie


Moeder Gods Umilenie.
Iconen van het type Moeder en Kind waarbij het kind met zijn hand de kin van Maria aanraakt, kwamen veel voor in het Rusland van de 15e en 16e eeuw. Deze iconen werden gebruikt om te bidden, vooral door vrouwen, om genezing van zieken en bescherming van het gezin.

Christus Pantokrater



Christus Pantokrater - de Albeheerser.
Christus is hier frontaal voorgesteld met de rechterhand in het zegengebaar. Oorspronkelijk is de opgeheven rechterhand een spreekgebaar, waarmee de keizers en de Romeinse redenaars hun gehoor tot stilte maanden. In de christelijke betekenis wordt het spreekgebaar een zegengebaar. Christus als leraar en redenaar vestigt door zijn handhouding de aandacht op zichzelf en op het evangelieboek dat hij de beschouwer voorhoudt.

Johannes de Doper



Johannes de Doper.
(In het oosten vaak Johannes de Voorloper genoemd).
Johannes de Doper met vleugels. Samen met de schaal met daarop zijn eigen hoofd en een lang kruis, worden deze attributen en de allure van een engel, vaak met deze heilige vereenzelvigd.
De Voorloper, omdat hij voor Christus de weg bereid heeft.
De Doper, omdat hij met Jordaanwater doopte, terwijl Christus zelf met de Heilige Geest zou dopen.
Johannes wordt herkend aan zijn wilde haren, mager uiterlijk en de dierenvellen waarin hij gekleed gaat.

Doop van Christus in de Jordaan


Doop van Christus in de Jordaan
In het midden staat de ontklede figuur van Christus in het water van de
Jordaan. Johannes de Doper, in het oosten Johannes de Voorloper genoemd, staat op de linkeroever en doopt de Verlosser.
Op de rechteroever buigen drie engelen naar Christus toe.
Zij hebben als teken van eerbied voor de Heer hun handen omhuld.
Vanuit een hemelsegment daalt de Heilige Geest in de gedaante van een duif op Christus neer.
De drie stralen symboliseren de drieeenheid van God de Vader, de Zoon en de Heilige Geest.
Het moment van de Doop van Christus in de Jordaan is het beginpunt van het openbare leven van Christus. De hemel opent en Gods stem klinkt:
"Dit is Mijn Zoon, in Wie Ik mijn welbehagen heb."

Noli me tangere



Noli me tangere.

(Paasicoon)

Op de achtergrond het lege graf met alleen nog maar de windsels.
Maria Magdalena valt op haar knieen als ze Christus herkent in de man die door de tuin loopt.
Christus zegt echter "Noli me tangere", raak mij niet aan, want ik ben niet van deze wereld.








Tronende Moeder Gods.



Moeder Gods Platytera oftewel de tronende Moeder Gods.

Op dit icoon wordt de Moeder Gods frontaal afgebeeld, het kind soms staande maar meestal zittend op haar schoot.
De Platytera toont de Moeder Gods groter dan de hemel, waarmee aangeduid wordt dat zij het geincarneerde Woord heeft ontvangen en

gedragen. Maria, de Moeder Gods, die Hem gedragen heeft die hemel en aarde niet kunnen bevatten.
Vaak staan bij deze icoon aan beide zijden van Maria de aartsengelen Michael (linksboven) en Gabriel (rechtsboven) afgebeeld.









Nederdaling ter Helle.





Nederdaling ter Helle.

(Bij uitstek de icoon van Pasen, het belangrijkste feest in de orthodoxe kerk.)

Christus is na zijn kruisdood afgedaald in de hel. Hij vertrapt de poorten van de hel onder zijn voeten. De onstuimigheid van zijn optreden wordt benadrukt door het wapperen van zijn mantel.
Christus grijpt Adam bij zijn pols en trekt hem uit zijn graf omhoog.
Rechts knielt Eva. Achter Adam staan onder meer de oudtestamentische koningen David en Salomon en Johannes de Voorloper.
Achter Eva staan Mozes, Abel en andere rechtvaardigen.







Intocht in Jeruzalem





Intocht in Jeruzalem.
(Zondag van de zesde week van de Grote Vasten, in de Goede Week voorafgaande aan het paasfeest.)

Gezeten op een wit paardje -de Russen kenden geen ezels- nadert Christus de stadspoort van Jeruzalem. Achter hem volgen de apostelen.
Petrus loopt voorop en heeft zijn hand op de rug van het paardje gelegd.
Voor de stad heeft zich een menigte verzameld. Op de voorgrond spreiden kinderen kleding en palmtakjes uit op de weg die Christus gaat.